Çocuklar, okula başladıklarında konfor alanlarından çıkmış olurlar ve hayatlarında yepyeni bir sayfa açılır. Öğrenilmesi gereken konular, geliştirilmesi gereken yeni beceriler, kurulan yeni arkadaşlıklar ve edinilen sosyal çevre ile pek çok yenilikle karşı karşıya kalırlar. Bu durum, bazı çocukların kaygılarını arttırır, bazıları içinse eğlencelidir.

Peki kaygılanan çocuğun psikolojisi hakkında neler biliyoruz? Ona nasıl yaklaşmalıyız ve çocuğumuz bizlere davranışları ve sözleriyle ne anlatmaya çalışıyor? Bu soruların cevaplarını sizler için araştırdık.

OKULA BAŞLAMA DURUMUNA YALNIZCA ÇOCUĞUNUZ DEĞİL, SİZ DE ALIŞIN

Çocuk kadar ebeveynlerin de bu fikre alışması gerekiyor aslında. Bu süreçte ona nasıl yaklaşmak gerekir ve bu fikre çocuğu ne şekilde alıştırmalı, okula adaptasyon sürecini nasıl yönetmeli, tüm bunları araştırıp, ona en doğru biçimde yaklaşmaya çalışılmalıdır.

Çocuğunuz, aile içindeki konforlu yaşamından ve anne – baba ve kardeş güveninden bir nebze olsun uzaklaştığı, kendi becerileri ve yeteneklerinin farkına vardığı bir döneme başlar. Bu dönem psikolojide “çalışkanlık dönemi” olarak adlandırılır ve 6 ila 12 yaş arası çocukları kapsar.

Çocuk ilkokula başladığı dönemde, dış dünyaya ilk kez adım atar ve çevresinde anne – babası dışında farklı ve tanımadık insanlarla tanışır. Sosyal bir çevreye girer. Çocuğunuz, henüz dışarıdan gelen kuralları tam anlammıyla içselleştiremez, hala bir nebze denetime ihtiyaç duyar. Bunun yanı sıra, çocuğunuz okulda arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle ne yaptığını, onlarla nasıl vakit geçirdiğini ve okuldaki zamanını sizle paylaşmak ister; çünkü onun gözünde anne baba hala çok önemlidir. Bu aşamada onu dinlemeli, anlattıklarına gerçek anlamda ilgi göstermeli, hatalı düşündüğü konularda öfkelenmeden, tabiri caizse tatlı uyarılarda bulunmalı, destek görmesi gereken konularda ise bunu ona hissettirmelisiniz.

İLKOKULA BAŞLAYAN BİR ÇOCUK NASIL HİSSEDER?

Evden ve anne – babadan kısmi uzaklaşma, okula giderek sorumluluklar alma, kurallara uyma, okuma yazma ve matematik gibi temel ögeleri öğrenme, 40 dakikalık sürede dersleri ile ilgilenme ve 10 dakikaya tek başına gidereceği beslenme, tuvalet gibi ihtiyaçlarını ve oyun sığdırma, arkadaş edinme ve kendini belli bir sosyal çevreye en uygun yöntemi bularak kabul ettirme gibi hayatında yepyeni bir döneme giren çocuk, ilk başta kaygılanabilir ve bu durum onu fazlasıyla tedirgin edebilir. Hafif kaygılarda, genellikle ebeveynler ve çocuk adına korkulacak bir durum yoktur. Fakat bu durum çocuğun davranışlarında, konuşmasında ya da huyunda bir değişim içeriyorsa, örneğin içe kapanıklık ya da aşırı ve kontrolsüz öfke davranışları ihtiva ediyorsa, işte o zaman bir uzmandan yardım almakta fayda vardır. Bu tip davranışları anlamak için çocuğun seyrini takip etmelisiniz. Zamanla okula ve yeni çevresine alışıtığını gözlemliyorsanız tedirgin olmayınız.

ÇOCUĞUNUZU OKULA MOTİVE EDİN

Çocuğunuza okul ile ilgili kısa ve net bilgiler vermenizde fayda var. Bunun bir zorunluluk olduğunu uzun cümlelerle anlatmamalısınız. Okulun güvenli ve eğlenceli bir yer olduğunu, herhangi bir durumda istediği zaman sizin okula gelip onu görebileceğinizden bahsedin. Okula haftanın 5 günü gideceğini ve yeni arkadaşlar edineceğini anlatabilirsiniz.

ONUN, ÖĞRENCİDEN ÖNCE ÇOCUK OLDUĞUNU UNUTMAYIN!

Mükemmeliyetçi ebeveynler olmayın. Çocuğunuz hayal gücünü, yeteneklerini keşfedeceği ve öğrenmesi gereken pek çok ‘yeni’ konunun ve kuralın olduğu bir döneme başlıyor. Onun önce çocuk, sonra öğrenci olduğunu sakın unutmayın ve ona bunu bilerek yaklaşın ve mutlu bir çocuk olmasını sağlayın.

HER KONUDA TEKRAR YAPIN VE KONULARI PEKİŞTİRİN

Eğer öğrenilen konular ve aktiviteler tekrar edilmezse, yeni bilgiler yüklenen ve yeni bir çevreye giren çocuk tarafından unutulabilir. Ebeveyne düşen görev ise, ona unutmaması konusunda yardımcı olmaktır. Durumu eğlenceli hale getirerek, pür dikkat çocuk ile iletişimde olmalı ve hem derslerini hem de okulda öğrendiği aktiviteleri tekrar etmeye yönlendirmelisiniz. Anaokulda öğrendiği anlama, kavrama, tanıma ve ifade edebilme gibi duyguları, ilkokulda da devam edecek, merakı farklı konularda her geçen gün daha da büyeyecektir. Fakat çocuk ‘yeni şeylerle’ o kadar doludur ki, bazen, bazı noktalarda tıkanma yaşayabilir ve sizden bir şekilde yardım isteyebilir. Bu konuda öğretmenlerle işbirliği içinde olup ona en doğru şekilde yaklaşmak çok önemlidir. Okul ve öğretmenler ile işbirliği içinde olmak, çocuğun gelişiminde de çok önemli bir rol oynar. Çocuğun okula karşı bakış açısı, tutumu, olgunlaşması ve davranışları ile benlik duygusu ve sosyal gelişimi desteklenir, daha hızlı gelişme gösterir ve olumlu yönde ilerler.

OKULDA BAŞARILI BİR ÇOCUK İÇİN 5 ALTIN KURAL

Çocuğunuz okulda farklı, evde farklı davranışlar gösterebilir. Bu konuyu takip etmek içinn okulla ve öğretmenle iletişim halinde olmak gerekir. Çocuğunuz, akademik olarak, okul hayatında yüksek notlar alabilir; fakat bu durum tek başına yeterli değildir. Onun yetenekleri ve isteklerini de göz ardı etmemek gerekir.

Okul hayatında başarılı bir çocuk için ise okulun ilk dönemlerinde şu yolları izlemenizde fayda var:

1.EV ÖDEVLERİNDE REHBERLİK EDİN

Çocuğunu için ev ödevi, sorumluluk alma duygusu ve gelecekte iş etiği geliştirmelerinde yardımcı olacak bir husustur. İlkokul çağındaki bir çocuğun ev ödevi, dikkat ve takip açısından 10 – 15 dakika arası olmalıdır. Ödev esnasında, ona rehberlik etmek önemlidir. Ödevi gözden geçirmek ya da takıldığı yerlerde yol gösterici olmak ona fayda sağlar. Fakat önemli bir konu vardır; ebeveynlerin çocuğun ödevini yapması ya da ona doğru cevapları vermesi faydalı bir tutum olmaz. Bu konuda hassas davranmanızda fayda var.

2.DERS ÇALIŞMA ŞEKLİNİ ÖĞRETİN

Çocuğunuza not alma, doğru araç gereç ve kitaplarla çalışma gibi durumlarda yol gösterici olun. Bunun yanı sıra okuma – yazma ve matematik konularında nasıl bir yol izlemesi gerektiğini öğretmeni ile konuşup, çocuğunuzun çalışma şeklini ilkokul çağında oturtmaya çalışın.

3.OKUL KURALLARINI ÖĞRETİN

Bunu eğlenceli hale getirerek yapmaya çalışın. Onu sıkmadan ve çocuğunuzun gözünü korkutmadan yapmanız çok önemli. Okulda nasıl davranması gerektiği, okul kurallarını ve disiplinini, davranışlarının nasıl olması gerektiğini, kıyafet ve elektronik cihazlar gibi detayları, ilgisini yerinde tutarak anlatmalısınız.

4.OKUL İLE İŞBİRLİĞİ İÇİNDE OLUN

Bu bir ebeveynin üstüne düşen en önemli konulardan biri. Öğretmeniyle ve diğer ebeveynlerle iletişim halinde olmak, çocuğun gelişimi ve okula alışma süreci için oldukça önem arz ediyor. Okuldaki aktivitelere katılmaya çalışın ve toplantıları kaçırmamaya özen gösterin.

5.ÇOCUĞUNUZA OKULUN BUGÜN NASIL GEÇTİĞİNİ SORUN

Çocuğunuzun, onun okul hayatıyla ilgilendiğinizi hissetmesi ve bilmesi, onun hem güvenini tazeleyecektir hem de okul fikrine alışma sürecini hızlandıracaktır. Sınıfta neler yaptığını, arkadaşlarıyla hangi oyunları oynadığını, bugün derslerde neler öğrendiğini ya da hangi aktivitelere katıldığını sorun. Bu sohbeti gerçekleştirirken, onla göz teması içinde olmaya ve başka bir işle ilgilenmemeye özen göstermelisiniz.